- 1929, nr 3 -

Wielka polityka wszystkich krajów obraca się coraz wyraźniej wokół centrum kwestii obronnej. Partie prawicowe, które są absolutnymi zwolennikami służby wojskowej, od dawna to uznają. Partie lewicowe albo jeszcze nie zdawały sobie z tego sprawy, albo unikały podniesienia tej kwestii, ponieważ wiedziały, że w ich szeregach panuje spór. Tylko w ten sposób można wyjaśnić, że w Niemczech Demokraci i Socjaldemokraci dopiero teraz pracują nad opracowaniem programu obronnego.

Pytanie jest bardzo trudne, ponieważ wytyczne polityczne i wojskowe często się pokrywają, a dwie linie wojskowe biegną obok siebie. Politycznie pytanie brzmi: czy nadal, przy ścisłym zaangażowaniu światowej gospodarki i światowej kultury, właściwe jest rozstrzyganie sporów między państwami za pomocą wojskowych środków władzy? Pytanie wojskowe brzmi: czy oczywistą i nieoczywistą zbroję można objąć jedną i tą samą formułą? Ponieważ uzbrojenie wojskowe, nawet zdaniem wojskowych przyjaciół, jest środkiem wyłącznie do celów politycznych, należy je traktować jako pierwszorzędne.

Twórcy traktatów pokojowych, nawet jeśli wojskowi przyjaciele często w to wątpią, mieli szczery zamiar uratowania światu nowych okropności wojny. Uznaliście, że można to osiągnąć jedynie poprzez ogólne rozbrojenie. Dlatego narzucili pokonanym pewną miarę rozbrojenia, spodziewając się, że ich własny lud podąży za tym stopniowo. Błędem było to, że zgodnie z traktatem mogli ograniczyć tylko oczywiste uzbrojenie, ale nie te nieoczywiste. Błąd był tym gorszy, że to drugie ma dziś znacznie większe znaczenie wojenne niż poprzednie. Bez dalszej zwłoki można znieść wszystkie te bronie, które są używane tylko do celów wojennych, ale nie te, które są jednocześnie całkowicie niezbędne do celów pokojowych. To właśnie te ostatnie nazywane są we Francji „potentiel de guerre”. Kiedy niemieccy mężowie stanu mówią o całkowitym rozbrojeniu Niemiec, mają na myśli rozbrojenie oczywistych środków wojennych narzuconych nam przez traktat pokojowy. Kiedy francuscy mężowie stanu nie ufają naszemu rozbrojeniu, mają na myśli rzeczy nieoczywiste. Więc oboje rozmawiają obok siebie. Ta pełna wdzięku mała gra może trwać do dnia, w którym oba narody zostaną okrzyknięte trującymi i gazowymi bombami.

Z tej niemal nierozwiązywalnej zbieraniny można jedynie pokazać odpowiedź na początkowe pytanie polityczne. Uważam, że dzisiaj nie ma żadnej możliwej sprawy dla żadnej z zaangażowanych stron i że można wykorzystać siłę wojny. Twierdzę, że ścisłe uwikłanie światowej gospodarki i światowej kultury oznacza, że ​​żaden naród nie może skrzywdzić drugiego bez szkody. Od momentu przyznania, że ​​zwycięzca nie odniesie już korzyści, a nawet odniesie krzywdę w wyniku wojny, należy powiedzieć, że sama wojna straciła wszelkie znaczenie. Walka, do której od lat podchodzę nie tylko przeciwko moim przeciwnikom prawicy, ale odkąd Wehrfrage został podniesiony wśród dwóch lewicowych partii blisko mnie, również zwraca się przeciwko niektórym z ich przyjaciół.

W końcu doszliśmy już do tego, że wojna z agresją nie jest już otwarcie wymagana od partii prawicowych. Wszystko dotyczy tylko wojny obronnej. Tutaj jestem zupełnie inna niż odwieczna sztuczka tych, którzy są zainteresowani wojną, aby przekształcić swoje wojny zysków w wojny obronne w oczach narodów. Chcę tylko trzeźwo sprawdzić, czy w prawdziwym ataku nie ma lepszej obrony niż maszyny do zabijania.

Pytanie to odegrało ważną rolę podczas moich ostatnich wykładów po wschodnich Niemczech. Przyjaciele wojenni wielokrotnie pytali mnie, co bym zrobił, gdyby Polska nas zaatakowała. Odpowiedziałem, że uważam taki atak za całkowicie wykluczony, że niebezpieczeństwo dla Polaków było również jednym z tych obrazów, które zainteresowani wojną nieustannie malowali na ścianie, aby obu narodów wiecznie się bać. Ponadto zapewniłem, że nawet gdyby Polacy dokonali inwazji na Prusy Wschodnie i Pomorze, strajk generalny byłby lepiej odpychający niż jakakolwiek krwawa walka.

Oczywiście zaatakowała mnie cała prasa prawnicza. Ale udało mi się ich pokonać własną bronią. Ty sam od czasu do czasu wychwalałeś francuską okupację Zagłębia Ruhry za najlepszy bierny opór. To, że zawiodło w tamtym czasie, nie wynikało z samych środków, ale z faktu, że sfałszowaliśmy to, potajemnie ingerując w czynny opór. Ale nawet tym, którzy nie wierzą w dobro strajku generalnego jako sposobu na zapobieżenie wojnie, odpowiadam, że dziś każda lokalna wojna z automatyczną pewnością wywoła wojnę europejską i że taka wojna oznaczałaby koniec europejskiej kultury i gospodarki. Ale jeśli muszę wybierać między zdecydowanie złym a być może dobrym repelentem, to wybieram ten drugi, nawet ryzykując, że nie spełni on wszystkich moich nadziei. […]

Może jestem zbyt optymistą, ale wierzę, że napastnik, który jest naprawdę rozpoznawany jako taki, miałby dziś przeciwko niemu cały świat. Wierzę w sumienie świata, ale chcę przyznać moim przeciwnikom, że sumienie to jest mocno przeplatane względami użyteczności. Nie ma lepszego sposobu na pokazanie atakującego całemu światu niż bierny opór atakowanego. Nasze wtargnięcie do Belgii, które miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa, w rzeczywistości obudziło sumienie świata. To właśnie podstawowy błąd wszystkich militarystów i nacjonalistów polega na tym, że nie doceniają moralnej strony swoich działań w porównaniu z przemocą. […]

1929, 3 · Paul von Schoenaich

Gdy tylko poczuje się niemożność dochodzenia siebie w życiu, zaczyna się uważać za idealistę.

1932, 3 · Hermann Mauthe